Les (Dés)Habilleuses

Eva Rossie over Les (Dés)Habilleuses: "Dit project voelt als een bevrijding"

Het zijn geen foto’s waar je zomaar aan voorbijgaat. Er steekt een ziel en een verhaal in. Fotografe Eva Rossie (52) is niet over één nacht ijs gegaan om de expo en het boek Les (Dés)Habilleuses te creëren. “Elk beeld is het resultaat van de ontmoeting en de band tussen fotografe en model. Ik hou aan elke shoot in het Kasteel van Laarne bijzondere herinneringen over.”
Hoe wordt een topmodel fotograaf?

Rossie: "Fotografie is altijd mijn passie geweest. Als jong model volgde ik al avondschool aan de Academie van Anderlecht en daarna ben ik zelfs een tijdje aan de slag geweest als modefotograaf. Dat viel uiteindelijk moeilijk te combineren met mijn modellencarrière. Na mijn veertigste liet ik het modellenleven achter me. Ik studeerde kunstgeschiedenis en ondertussen was ik assistent van mijn man, Carl De Keyzer. Pas op mijn vijftigste begon ik terug zelf te fotograferen. Eerst aarzelend, maar wel met een doel: de beeldvorming rond gender. Dat doe ik via portretten en naaktfotografie." 

Naaktfotografie ligt niet voor de hand.

Rossie: "Al doende leert men. Ik heb mezelf veel gefotografeerd. Mijn eigen lichaam was als het ware het oefenterrein. Door die foto’s te delen, reikte ik andere vrouwen de hand. Ze hadden meteen door dat ik mezelf niet probeerde te verheerlijken, maar net een eerlijk portret wou maken. Zo groeide ik geleidelijk aan naar een eigen stijl waarvan Les (Dés)Habilleuses een culminatiepunt is. Noem mijn stijl gerust visual storytelling waarbij het model centraal staat."

Hoe kwam je bij het Kasteel van Laarne terecht?

Rossie: "Twee jaar geleden ontmoette ik bijna toevallig Véronique Lambert van Herita op het kasteel. Het klikte meteen. Ik was mij op dat moment aan het heroriënteren en broedde op een project rond erfgoed en vrouwenstudies. Les (Dés)Habilleuses zou er niet geweest zijn zonder Véronique."

Het Kasteel van Laarne is niet alleen het decor. Het lijkt mij eerder een personage te zijn op elke foto.

Rossie: "De dialoog met het kasteel en zijn vroegere bewoners is een onmisbaar element in de foto’s. Het is binnen dit project de inspiratiebron en voedingsbodem om visueel te gaan verkennen en een hedendaagse kijk op gender in beeld te brengen binnen een historische context. Die aanpak kan een filmisch gevoel bij de beelden doen ontstaan."

Het gaat er mij niet om zomaar visual pleasure te creëren. Akkoord, een foto moet stilistisch kloppen. Maar het achterliggende verhaal is minstens even belangrijk.
Eva Rossie
Fotografe
Je foto’s zijn statements. Telkens opnieuw ontdek ik nieuwe elementen.

Rossie: "Die gelaagdheid vind ik heel belangrijk. Het gaat er mij niet om zomaar visual pleasure te creëren. Akkoord, een foto moet stilistisch kloppen. Maar het achterliggende verhaal is minstens even belangrijk. Voor Les (Dés)Habilleuses wilden we de vroegere bewoonsters van het kasteel, van de hoge adel als Livina de Beer tot de eenvoudige keukenmeid, meenemen in het verhaal."

Je vraagt je modellen zich letterlijk en figuurlijk bloot te geven.

Rossie: "Voor de expo en het boek werkte ik met 28 modellen. Er zijn een paar professionele modellen bij, maar de meesten zijn vriendinnen of mensen die ik via via leerde kennen. 28 modellen, dat zijn 28 verschillende karakters. Voor mij draait alles om de ontmoeting. Elke fotoshoot is een intens proces. Een beeld is een wisselwerking tussen model en fotograaf. Waar voelt het model zich goed bij? Hoe gaan we om met zijn of haar kwetsbaarheid? Mag er een vetrolletje getoond worden? Is een zichtbare tepel een stap te ver? Bij elk van de modellen zijn de antwoorden op die vragen anders. Eigenlijk is heel het project het resultaat van de ontmoeting met die 28 mensen en de dialoog met het kasteel. Tegelijk heb ik in dat jaar dat ik met Les (Dés)Habilleuses bezig was ook veel geleerd over mezelf. Dit project voelt echt aan als een bevrijding. In het boek beschrijf ik de theoretische onderlaag van het project. Bij sommige foto’s ga ik ook dieper in op hoe een foto tot stand is gekomen."  

Heb je favoriete ruimtes in het kasteel? 

In de donjon vonden begin 17e eeuw de heksenprocessen van Laarne plaats. Ik noem het daarom de heksentoren. Daar is toen ook een man, na marteling, veroordeeld tot verbanning. Op die plek heb ik een man gefotografeerd waarbij we tegelijk de kracht en kwetsbaarheid opzochten. Het is één van mijn favoriete shoots, hoewel ik aan elke shoot warme herinneringen overhoud. Het licht valt op een speciale manier binnen in de donjon en door de beladen geschiedenis van die plek hangt er een bepaalde sfeer. Daar hebben mensen afschuwelijk geleden door toedoen van anderen en ik creëer daar net het tegenovergestelde in een eerder mooie en pure setting. Het raakt me wel dat contrast. Voor deze foto klom ik tot helemaal boven in de toren. 
Ik heb nog meer favoriete plekken. In de kapel met zijn mooie fresco’s is de coverfoto van het boek gemaakt. De slaapkamer van Livina de Beer vond ik geweldig omwille van het licht dat er mooi binnenvalt. Elke ruimte in het Kasteel van Laarne straalt geschiedenis uit, van de keukens in de kelder tot de zilverzaal met de collectie d’Allemagne. 

Wat volgt er na Les (Dés)Habilleuses

Ik broed op een volgend project. De werktitel is Traces. Ik denk aan eerder sobere foto’s waarbij ik onderzoek welke sporen de mens in erfgoed nalaat. Ik ben nog op zoek naar een geschikte locatie. Ook de female gaze en het male nude wil ik verder onderzoeken. Niets omlijnd, eerder speels en aftastend. Ik vind het interessant als vrouw om een man te fotograferen. Het is een vorm van rebellie die er bij mij al inzit sinds de puberteit. 

Plan je bezoek

De expo Les (Dés)Habilleuses loopt van 18 februari tot en met 26 maart 2023 in het Kasteel van Laarne.