De Wijers
Natuurlandschap rond de Abdij van Herkenrode
Cultuurhistorisch & ecologisch

De Abdij van Herkenrode bevindt zich in een bijzonder natuurgebied. Het Agentschap voor Natuur en Bos stimuleert de ontwikkeling van een cultuurhistorisch landschap met maximale natuurwaarde, waarbij mens en natuur elk hun plaats hebben. De herinrichting van het natuurgebied berust op twee pijlers: het herstel van het historische grondgebruik en meer plaats voor water.

De landbouwgronden zijn omgezet in ecologisch waardevolle gebieden. Natte en droge graslanden, moeraszones, hoogstamboomgaarden, houtkanten, hakhoutbosjes en poelen bepalen nu het landschap. De ecologische meerwaarde van dit project is duidelijk. Vogels die zich thuis voelen in natte, open ruimten, vinden de weg naar Herkenrode. Amfibieën, insecten en vlinders waarderen het aanbod van het natuurherstel en ook voor de bezoekers is een rijk natuurlandschap aantrekkelijk.

De Wijers

De Wijers is een voor Vlaanderen uniek gebied met meer dan 1.000 vijvers in het hart van de provincie Limburg. Het is niet alleen een streek waar veel mensen wonen en werken, maar ook een woonplaats voor heel zeldzame dieren- en plantensoorten. Soorten zoals de roerdomp, boomkikker en woudaap gebruiken De Wijers als kraamkamer waardoor het voortbestaan van de soort verzekerd is. 

Een wijer is een oude benaming voor een vijver waarin vis wordt gekweekt. Je vindt deze term nog steeds terug in heel wat benamingen van vijvers, straten en dijken. De eerste vijvers onstonden in de 13de eeuw door veen- en ijzerwinning. Onder invloed van de toenmalige kloosters (vooral onze abdij van Herkenrode) werd viskweek sterk gepromoot en zijn de vijvers in de loop van de eeuwen uitgebreid tot een complex van honderden aaneengesloten wijers. De Abdij van Herkenrode vormt één van de onthaalpoorten tot dit bijzondere gebied.

Herkenrodebossen

In de 17de en 18de eeuw waren de Herkenrodebossen eigendom van de abdij. Het gebied bestond toen nog grotendeels uit één groot boscomplex met aan de randen weilanden en hooilanden met hagen en bomenrijen. De Cisterciënzerzusters haalden er hun houtvoorraad en lieten er hun vee grazen.

Vandaag vormen de Herkenrodebossen een groot, maar versnipperd natuurgebied tussen de Hasseltse deelgemeenten Kermt, Stevoort en Spalbeek. Het is een afwisselend landschap met bossen, weilanden en akkers, rijk aan kleine landschapselementen zoals hagen, houtkanten, knotbomen en poelen. Het gebied wordt doorsneden door talrijke grachtjes. Hier wandel je bijna volledig op onverharde wegen door een verrassend mooi landschap. 

Een vogelrijk zicht op de Demervallei

Vlakbij de parking aan de Tuiltermolen, langs de Zolderse Kiezel, kan je genieten van het uitzicht op de Demervallei en zijn moeras- en watervogels. Een zitbank en een vogelkijkhut met kijkgat op kinderhoogte vergroten de aantrekkelijkheid voor minder mobiele en jonge bezoekers. Een lange aanloopbrug verbindt de vooruitgeschoven hut met het wandelpad.

Bijen
Bijenhal 

In de dreef naar het poortgebouw van de abdijsite staat een bijenhal van de Limburgse Imkersbond. Bezoek is mogelijk op afspraak. Contacteer Philip Duts over bezoek de website van vzw LIB voor meer informatie.

Grote modderkruiper
De grote modderkruiper

De grote modderkruiper is een vis die erg zeldzaam is geworden in Vlaanderen. Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) werkt aan een plan om het leefgebied van de grote modderkruiper te verbeteren en te vergroten. Vroeger kwam deze soort nog vaak voor in de Demervallei. Maar na de Tweede Wereldoorlog is de soort heel zeldzaam geworden.