Bovenwaaier Den Wolsack
Werken aan Den Wolsack: restauratie van de voorgevel
26 april 2023
Het erfgoedhuis Den Wolsack, de uitvalsbasis van Herita, zit voor een paar maanden verstopt achter grote stellingen. Na de werken aan de achtergevel en de binnentuin is het nu de beurt aan de voorgevel: die wordt volledig gerestaureerd. Tegen de start van de zomervakantie zal de authentieke façade weer blinken in de zon. 

Wie bij Herita op kantoor werkt, kan er niet omheen. Letterlijk, want wie het gebouw wil betreden moet tussen ladders en onder stellingen door schuifelen. De restauratie van de voorgevel is begonnen. Er staat heel wat op de planning, onder andere het vernieuwen van de pleisterlaag, de restauratie van houten buitenschrijnwerk, het vervangen van het enkel glas door nieuwe, dubbele beglazing en het herstel van de smeedijzeren waaier boven de toegangspoort. Begin juli zouden de werken voltooid zijn.

De gevel van erfgoedhuis Den Wolsack zit verstopt achter stellingen.

Gelaagd

Het gebouw van Den Wolsack werd al vermeld in bronnen van omstreeks 1400. Door de eeuwen heen heeft het pand verschillende eigenaars gekend die elk hun eigen aanpassingen maakten. Een sleutelfiguur in die geschiedenis is François Adrien Van den Bogaert: in 1772 liet hij het zomerhuis in de achtertuin, De Hofkamer, heropbouwen in classicistische stijl. Maar ook Den Wolsack zelf werd al verschillende keren gerenoveerd. Zo maakte architect Franciscus De Wolf in 1837 een neoclassicistisch ontwerp voor de voorgevel en voegde hij onder andere het hoofdgestel en het risaliet toe. 

Al die verbouwingen lieten ook hun sporen na. Aan de hand van stratigrafisch onderzoek van de gevel werd ontdekt dat er boven op de grondlaag nog vijf andere lagen liggen. De grondlaag - of drager - is gemaakt van pleister. Daarboven liggen een egaliserende pleisterlaag en nog drie andere lagen. De laatste toevoeging was een laag synthetische structuurverf. Tijdens de restauratie wordt alle synthetische verf verwijderd en wordt het originele pleisterwerk hersteld. Daarna wordt de gevel geverfd met silicaatverf: die verf legt een beschermende laag en zorgt er tegelijk voor dat het pleisterwerk eronder kan ademen. Verder worden ook de ornamenten en wandversieringen met veel zorg opgeknapt.

Duurzame restauratie

De restauratie van Den Wolsack is de uitgelezen kans om deze erfgoedparel ook toekomstklaar te maken. Duurzaamheid is daarbij de boodschap, dus wordt het enkelglas in de bestaande raamvleugels vervangen door dubbelglas. Het originele schrijnwerk blijft behouden, maar het wordt uiteraard gerestaureerd. Er worden ook rubbers toegevoegd om kierdichting te garanderen.

Tijdens de restauratiewerken ligt de focus op het behouden van het historisch uitzicht van het gebouw. De toevoeging van de dubbele beglazing zal daar dus niets aan veranderen. Zo heeft de nieuwe dubbele beglazing ook een buitenste glasplaat in gewemeld glas, net zoals de originele glasramen dat hadden. 

Het originele glas wordt vakkundig verwijderd uit de bovenwaaier.

Gouden randje

Het pronkstuk van de gevel, de smeedijzeren waaier boven de inkompoort, zal ook in al z’n glorie hersteld worden. Ook dat mag je letterlijk nemen, want uit stratigrafisch onderzoek is gebleken dat het bovenlicht vroeger rijkelijk versierd was met bladgoud. Door de eeuwen heen is het goud afgebladerd en werd de ijzeren waaier ook verschillende keren overschilderd. Het bovenlicht werd er ondertussen afgehaald en wordt door een smid weer helemaal hersteld. Als het ijzerwerk weer in goede staat is, zal het opnieuw versierd worden met bladgoud. Op die manier krijgt de inkom van Den Wolsack weer de grandeur van verleden tijd.

De werken aan de voorgevel van Den Wolsack duren nog tot de zomer. In tussentijd blijft het kantoor van Herita wel bereikbaar en is De Hofkamer nog steeds elke zondag geopend voor bezoekers. Ontdek hier wat er te doen is.