Hoe vond de Rode Ridder zijn thuishaven in het Kasteel van Horst?
31 januari 2024
Het Kasteel van Horst staat vooral bekend als thuishaven van stripheld de Rode Ridder. Zit er enige waarheid in die geschiedenis? En zo niet, hoe zit de vork dan wel aan de steel? In deze blogbijdrage zoeken we het voor je uit. 

In de stripverhalen woont de Rode Ridder vanaf het einde van de 13de eeuw in het Kasteel van Horst. Op de stripprenten herkennen we het waterslot min of meer zoals het er vandaag uitziet. En dat klopt niet, want het kasteel zoals we dat vandaag kennen kwam pas vanaf de 15de eeuw tot stand. Zoals je alvast kon vermoeden, moeten we de ware toedracht dus niet in de stripboeken gaan zoeken, hoe meeslepend ze ook mogen zijn.   

Het Kasteel van Horst ontstond uit een hoeve. Maar in de 13de eeuw, toen die Rode Ridder hier zogenaamd ronddoolde, was er mogelijk zelfs nog geen bebouwing op deze gronden. Als we de archieven strikt interpreteren weten we alleen met zekerheid dat de heren van Rode hier in de 13de eeuw gronden bezaten. Misschien niet meer dan een jachtdomein of ‘warande’ waarvan er in latere perioden sprake is.

De hoeve waar het Kasteel van Horst later uit zal ontstaan wordt pas voor het eerst vermeld in 1369 wanneer Jan II van Lantwyck het hof ter Horst verkoopt aan ridder Amelric Boote. Boote of zijn opvolger Pynnock verbouwt de versterkte hoeve vervolgens tot kasteel met de bouw van de donjon en woonvleugel. Dit gebeurde rond het begin van de 15de eeuw.

“Dat er op de plaats van het kasteel een oudere bebouwing of hoeve stond in de 14de eeuw bevestigen zowel de archieven als de archeologische onderzoeken. We vonden funderingen uit de 14de eeuw.”
Helena Ten Berge
erfgoedonderzoeker bij Herita

Vanwaar dan die link tussen het Kasteel van Horst en de Rode Ridder? Want ondanks het feit dat er op het einde van de 13de eeuw geen waterburcht te bespeuren was, belandde de Rode Ridder toch in het Kasteel van Horst. De verklaring vinden we bij een lokale voorvechter van het kasteel, Achille Claes. Zo'n veertig jaar wilde deze voormalig schepen van Holsbeek de waterburcht bekender maken bij het grote publiek. Daarom kwam hij in 1987 met het plan op de proppen om er een middeleeuwse steekspelshow te organiseren. Hij schakelde daarvoor de ridders van Nottingham Jousten in. Nadien ontstond het idee om ook zelf steekspelen te organiseren, wat leidde tot de oprichting van de Pynnock Ridders Horst. Deze ridders kan je vandaag nog steeds zien trainen op het kasteeldomein, meestal van april tot en met oktober. Hou de agenda in de gaten voor meer informatie.   

Met al dat spektakel rond Horst, raakte Karel Biddeloo, schrijver en tekenaar van de Rode Ridder, gefascineerd door het waterslot. Hij nam contact op met de Pynnock Ridders en zo kreeg de tot dan toe dolende stripheld in Horst een thuis vanaf album 131. De Rode Ridder, wiens echte naam Johan Van Horst is, wordt voorgesteld als de halfbroer van Amelrick Pynnock, kasteelheer van Horst. Het kasteel vormt het decor in de Horst-omnibus met in chronologische volgorde De Heren van Rode, De Spookkarros en De Slag van Woeringen. In album 140, De Doodsvlinders, verlaat Johan de burcht en keert na zijn missie terug. Hij blijft er tot album 151.

Wist je dat?

  • er eigenlijk twee Rode Ridders zijn? De vroegste Rode Ridder is een jeugdboekenreeks van de Belgische schrijver Leopold Vermeiren. Het kortverhaal verscheen aanvankelijk in De Kleine Zondagsvriend in 1946. Het eerste boek kwam uit in 1953, het laatste in 2000. Er verschenen in totaal 64 verhalen van zijn hand. 
  • striptekenaar Willy Vandersteen in contact kwam met de jeugdboekenschrijver Leopold Vermeiren en besloot een stripreeks van zijn boeken te maken?
  • de Rode Ridder in 2024 een jubileumjaar viert en 65 jaar bestaat?
  • Karel Biddeloo en Leopold Vermeiren leden waren van de Pynnock Ridders? 
  • de personages van De Heren van Rode gebaseerd zijn op leden van de Pynnock Ridders? De meeste onder hen zijn intussen echter gestorven. 
  • de Rode Ridder in de huidige stripverhalen een totaal ander imago heeft dan de Robin Hood-achtige figuur die hij was in de beginjaren? Nu is hij veel gevaarlijker!

Uit de oude doos

Op de foto zie ja van links naar rechts Karel Biddeloo, Leopold Vermeiren en Hugo Pynnock (ook getekend in de strips). Het beeld werd genomen net voor hun riddering bij de Pynnock Ridders Horst. 
Pynnock Ridders aan het Kasteel van Horst

Help Horst!

Wil je graag een steentje bijdragen aan de restauratie van Kasteel van Horst? Dat kan op verschillende manieren!

  • Word lid van Herita: beleef onze historische plekken. Samen zorgen we ervoor dat ze blijven bestaan. 
  • Word erfgoedvrijwilliger: schenk je talent en vrije tijd aan de conservatie van onroerend erfgoed. 
  • Doe een gift: alle donaties, groot en klein, helpen ons een stapje dichter bij ons doel: de redding van dit unieke waterslot! Vermeld 'Kasteel van Horst' bij je overschrijving. 
Restauratieblog