Kasteel van Horst

Bijkomend stabiliteitsonderzoek op de dam

Het is al langer duidelijk dat de brug, de kapel en de ronde toren stabiliteitsproblemen vertonen. De eerste onderzoeksresultaten bespraken we in het interview van mei 2021 met Triconsult. Ingenieur Sven Ignoul benoemde toen de nood aan extra onderzoek naar de fundering van de ronde toren én naar de buitengevels aan de noordzijde van het kasteel. Dit onderzoek kwam er en bracht helaas minder goed nieuws.

Het Kasteel van Horst is gebouwd op een ondergrond van klei, zowat de minst stabiele basis voor een gebouw. Sonderingsproeven op de werkdam in de vijver tonen aan dat de draagkrachtige laag waarop het kasteel is gebouwd, stijl afloopt in de richting van de vijver. Dat zorgt er onder meer voor dat de ronde toren steeds verder weg zakt van het kasteel: met een snelheid van twee millimeter per jaar. Die resultaten zijn slechter dan wat voordien aan de hand van drukproeven op land werd ingeschat. 

De resultaten zijn duidelijk. Om het Kasteel van Horst te bewaren voor de toekomst moeten er zwaardere stabiliteitsingrepen worden uitgevoerd dan eerst gedacht. Ondanks het feit dat de stabiliteitsproblemen plaatselijk zijn, moet het volledige monument op betonnen jetgroutpalen komen te staan. Helaas betekent de plaatsing van deze paalfundering een definitieve verstoring van de bodem. Het wordt nadien zo goed als onmogelijk om nog archeologisch onderzoek uit te voeren. Om die reden wordt er al onmiddellijk een preventief onderzoek uitgevoerd naar een potentiële vierde toren van het Kasteel van Horst.

Scheefstand noodzaakt zwaardere ingrepen dan eerst voorzien

De ernst van de scheefstand werd opgemeten door middel van ijkpunten. Je zag ze misschien al tijdens een wandeling rond het kasteel. Op verschillende plaatsen (de brug, het wagenhuis, de ronde toren, ...) werden metalen refentie-objecten aangebracht. Die stellen landmeters in staat om de ernst van de verzakkingen in kaart te brengen. Het bedrijf Geomodus komt elke drie maanden langs om de afstanden tussen de ijkpunten op te meten. 

Een vierde ronde toren?

In de loop van de geschiedenis verdwenen er met zekerheid twee ronde torens van het waterslot. Het is niet duidelijk of ze instortten of werden afgebroken. Het is dus goed mogelijk dat er ooit een vierde ronde toren stond, maar dat kan enkel worden bevestigd met archeologisch onderzoek in een niet-verstoorde ondergrond. Herita brengt nu samen met het stabiliteitsbureau Triconsult, architectenbureau Callebaut, Studiebureau Archeologie en partners zoals het Agentschap Onroerend Erfgoed en IOED Winar alle stabiliteitsingrepen en hun gevolgen in kaart. 

Benieuwd naar de ingrepen waarmee het kasteel zal worden veilig gesteld? Wil je weten of de archeologen bewijzen vinden van een vierde ronde toren? Hou dan zeker deze blog in de gaten!